در حاشیه نمایشگاه نفت و انرژی نشست تخصصی بررسی روش‌های تامین مالی صنعت نفت از طریق بازار سرمایه برگزار شد که در آن نشست حسن قلی‌پور از بورس انرژی، اسماعیل درگاهی – مدیر پذیرش بورس تهران-، رضا غلامعلی‌پور – معاون توسعه بازار فرابورس، علیرضا ناصرپور –مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران- و محتشمی‌پور – رئیس دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی- به بیان دیدگاه‌های خود درباره تامین مالی صنعت نفت از طریق بازار سرمایه پرداختند.
رضا غلامعلی‌پور در این نشست گفت: جای خالی تامین سرمایه تخصصی در حوزه نفت، گاز و انرژی احساس می‌شود و سازمان بورس از این موضوع استقبال می‌کند که تامین سرمایه‌هایی با حوزه فعالیت خاص بیاید. در حال حاضر ما در ایران چند شرکت تامین سرمایه داریم که فقط یکی از آنها تامین سرمایه تخصصی صنعت است.
وی ادامه داد: آنچه در این مورد به صنعت کمک کند بحث انتشار اوراق ارزی است. صنعت بیمه می‌تواند خودش پاسخگوی بازار ارزی خود باشد مناسب‌ترین برای انتشار ارزی است. در فرابورس هم تلاش‌هایی کردیم که از جمله آن می‌توان طراحی انواع صکوک و انواع اوراق مشارکت اشاره کرد. علاوه بر این صندوق‌های پروژه می‌تواند به صنعت اضافه شود. این صندوق‌ها تامین مالی بلندمدت هستند.
معاون توسعه بازار فرابورس درباره واگذاری جایگاه‌های بنزین، اظهار کرد: در فرابورس از دیدگاه بازار دارایی فکری نیز به این موضوع می‌اندیشیم. دولت همچنان تعدادی از پمپ بنزین‌ها را در اختیار دارد که شاید فروش‌شان برای دولت راحت نباشد و در برخی از جاه‌های حساس می‌خواهد مالکیت برای دولت باقی بماند. دولت می‌تواند به شرکت‌هایی که فکر می‌کنند می‌توانند از ظرفیت پمپ بنزین‌ها استفاده کنند و خدمات اضافه‌تری را بدهند لیسانس آن پمپ بنزین‌ها را از طریق مزایده شفاف واگذار کند. این کار می‌تواند یک تامین مالی کوچک برای پمپ بنزین‌ها داشته باشد.
غلامعلی‌پور تاکید کرد: در تصمیم‌گیری در مجموعه نفت، گاز و پتروشیمی نیاز به یک تغییر است تا بتوان از ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی در این صنعت استفاده کرد. خوشبختانه در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ به دولت اجازه انتشار اوراق ارزی داده شده که می‌تواند خبر خوبی باشد و با یک هماهنگی بین مجموعه صنعتی و وزارت اقتصاد بهتر است از ظرفیت بازارهای سرمایه استفاده کنیم.
حسن قلی‌پور نیز در این نشست در بخشی از صحبت‌هایش گفت: زمانی که اوراق سلف موازی نفت کوره را در بورس انرژی منتشر کردیم یک سالی طول کشید تا این موضوع جابیفتد و بعد از آن این فکر به وجود آمد که کل ساختار بازار سرمایه می‌تواند به این صورت تامین مالی کند.
وی ادامه داد: عملا در هر ابزاری در بازار سرمایه در نهایت به نقطه‌ای به نام تضامین می‌رسیم. تضامین گلوگاهی برای تامین منابع مالی و انتشار ابزارها برای مجموعه شرکت‌ها است. ما ۵۰۰ میلیارد تومان برای نفت تامین منابع کردیم ولی زمانی که این موضوع را شروع کردیم قرار بود ۳۰۰۰ میلیارد تومان تامین مالی شود، ولی وقتی فرآیند جلو رفت و به تضامین رسیدیم موضوع یک مقداری سفت و سخت شد و گفته می‌شد که اصل و فرع این اوراق باید تضامین بانکی داشته باشد که این موضوع فرآیند تامین مالی را با مشکل مواجه می‌کرد در صورتی که ما ابزارهایی داریم که می‌توان از آن ابزارها برای تضامین استفاده کرد.
اسماعیل درگاهی نیز در بخشی از صحبت‌های خود اظهار کرد: سالی ۲۰ میلیارد تومان نیاز داریم تا در صنایع پایین‌دستی و بالادستی نفت و گاز سرمایه‌گذاری کنیم که صنعت نفت می‌تواند در این مورد از ظرفیت‌های بازار سرمایه استفاده کند. ما هر آنچه در حوزه تامین مالی و حضور شرکت‌های نفتی داریم مربوط به دوره اوج خصوصی‌سازی است.
وی تاکید کرد: خود شرکت‌ها باید برای تامین مالی‌شان نیم‌نگاهی به بازار سرمایه داشته باشند و ببینند که چه‌طور می‌خواهند تامین مالی کنند. در تامین مالی صنعت نفت بحث انتشار اوراق مشارکت ارزی می‌تواند کمک کند.
مدیر پذیرش شرکت بورس اوراق بهادار تهران اضافه کرد: مکانیزم کشف قیمت بهترین کارکرد بورس انرژی و کالا است و در این روزها ابزار متنوعی شکل گرفته و صنعت نفت به عنوان صنعت پربازده و کم‌ریسک باید ازاین جذابیت‌ها استفاده کند.
علیرضا ناصرپور – مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران – نیز در این نشست گفت: تاکنون ۳۲۰۰ میلیارد تومان تامین سرمایه در گردش شرکت‌های پتروشیمی از طریق معاملات سلف برای صنعت پتروشیمی در بورس کالای ایران انجام شده است.
وی با بیان این‌که تامین مالی با سررسید یکساله نیز برای صنعت پتروشیمی به صورت انتشار اوراق سلف موازی در بورس کالا مهیا بوده است، گفت: راه‌اندازی اوراق سلف موازی به سال ۱۳۸۳ و تامین مالی شرکت گلگهر بر می‌گردد که پس از آن انتشار اوراق سلف از سوی بورس ایران برای شرکت‌های پتروشیمی از قبیل پتروشیمی آبادان، شیراز و پردیس انجام شده است که اوراق سلف موازی برای این ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است.
مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران به بحث تضامین در تامین مالی صنعت پتروشیمی از بورس کالا اشاره کرد و گفت: ابزار گواهی سپرده کالایی می‌تواند به عنوان تضمینی در تامین سرمایه در گردش شرکت های مختلف مدنظر قرار گیرد که امید می‌رود با رونق معاملات این ابزار شاهد وثیقه قرار گرفتن گواهی سپرده در تامین مالی باشیم.
رضا محتشمی‌پور – رئیس دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی – نیز در این نشست با اشاره به این‌که صنعت پتروشیمی تصویر قبل و بعد خصوصی‌سازی دارد گفت: پیش از خصوصی‌سازی شرکت‌های پتروشیمی با روش فاینانس و کمترین محدودیت در حوزه مالی و شرکت‌های خارجی اقدام به تامین مالی می‌کردند. خصوصی‌سازی سبب شد تا شرکت‌های پتروشیمی به شرکت‌های کوچک‌تر تبدیل شوند و از سوی دیگر نیز تحریم‌ها نیز سبب شد که صنعت پتروشیمی با مشکلاتی روبه رو شود.
محتشمی‌پور با اشاره به این‌که یکی از مشکلات کوچک‌تر شدن شرکت‌های با سرمایه بالا است، گفت: در این حوزه با بن‌بست مواجه هستیم چرا که بعضا حجم دارایی‌های شرکت ها کمتر از پروژه‌های در دست آنهاست.
وی به تجربه موفق تامین مالی شرکت‌های مالی بورس کالا اشاره کرد و گفت: یکی از اقدامات مثبت که طی سال‌های اخیر در زمینه مالی صنعت پتروشیمی از بازار سرمایه رقم خورده است طراحی ابزارهای مالی و برگزاری جلسات متعدد میان بورس کالا و شرکت‌های پتروشیمی بوده است که نتیجه این نشست‌ها ورود شرکت‌هایی به انتشار اوراق سلف موازی از طریق بورس کالا بود که آن شرکت‌ها تا پیش از این هیچ سابقه‌ای در تامین مالی به شیوه مدرن نداشتند. باید قبول کنیم هنوز زبان مدیریت مالی در فعالان صنعت جانیفتاده و به عبارتی صنایع متوجه ظرفیت بازار سرمایه در روند تامین مالی نیستند. بازار سرمایه به صورت گام به گام باید به معرفی ابزارهای موجود در این زمینه بپردازد.
منبع : ایسنا