با توجه به اهمیت پیشرفت فنی و پیاده کردن آن در نظام اقتصادی کشور و اینکه یکی از لوازم تحقق آن، نگاه به مقوله ی علم و آموزش و فناوری می باشد لذا پیشرفت فنی مستلزم پیشرفت علم و آموزش و فناوری است. علم و آموزش جایگاه ویژه ای در نظام اقتصادی جهانی داشته است و عملا رونق و رکود اقتصادی کشورهای پیشرفته منوط به سهم علم و آموزش در این کشورها می باشد و در کشور ما هم با توجه به ابلاغ سیاست های کلی علم و فناوری توسط رهبر معظم انقلاب، اهمیت این موضوع مشخص می شود.
همانند هر نهاد دیگری باید برای علم و آموزش تامین منابع و تامین مالی انجام داد و امروزه در کشور ما، این وظیفه بر عهده ی دولت است و چون دولت وظایف بسیار و بودجه ی محدود و بی ثباتی برای همه ی نهادها از جمله علم و آموزش دارد لذا دولت نمی تواند در این شرایط از علم و آموزش حمایت مالی و منابعی انجام دهد. علاوه بر منابع مالی محدود برای دولت، سرمایه گذاری در حوزه ی علم و آموزش و فناوری ممکن است که با ریسک همراه باشد و چون دولت اهل ریسک در این زمینه نمی باشد و با توجه به بنیادین بودن علم و آموزش و فناوری و دیر بازده بودن آن، دولت و بخش خصوصی در این زمینه سرمایه گذاری نمی کنند و شکست بازار رخ می دهد و عملا باید وارد نابازار بشویم و از آنجا این کار را دنبال کنیم.
با توجه به اینکه یکی از ویژگی های تامین منابع و مالی علم و آموزش و فناوری، وجود انگیزه برای سرمایه گذاری در آن است لذا باید نهادی با همین خصوصیات و بدون چشم داشت این کار را انجام دهد. در این خصوص نهاد وقف گزینه ای است که این کار را به خوبی می تواند انجام دهد چراکه نهادی مردمی بوده است و افراد با اختیار خود و با توجه به ویژگی صدقه ی جاریه بودن آن، انگیزه ی بالایی برای این کار دارند و هیچ گونه چشم داشت و منفعت شخصی برای خود ندارند.
در کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا، موسسه های خیریه ای، به علم و آموزش اهمیت فراوانی می دهند و بسیاری از نهادهای آموزشی آنها بصورت وقفی و خیریه ای اداره و تامین مالی می شوند. به عنوال مثال در آمریکا تنها 2400 موقوفه صرف امور علمی و مراکز پژوهشی شده و اکنون درحال فعالیت است.
در کشورهای اروپایی وقف و اهداف خیریه از دیرباز وجود داشته و در حال حاضر بنیادهای خیریه در بیشتر کشورها، بویژه آمریکا سهم بزرگی در امور اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به عهده دارند. مانند بنیاد نوبل در سوئیس، فورد و راکفلر در آمریکا.
امروزه در آمریکا بیش از سی و دو هزار موسسه خیریه وجود دارد که در سال 1989، دارایی آنها به بیش از 137 میلیارد دلار رسید و سهم زیادی از این موسسات، صرف پژوهش و امور علمی کشور می شود .بررسی وضعیت وقف و امور خیریه در کشورهای صنعتی جهان نشان می دهد، حمایت دولت ایالت متحده از تحقیقات دانشگاهی در سال 1987 حدود 15 میلیارد دلار و بسیار شبیه مجموع هزینه های ژاپن و چهار کشور دیگر اروپائی است.
منبع : تسنیم