کارشکنی برخی همسایگان در بازگشت ایران به تجارت جهانی

در این گفت و گو که در شماره یکشنبه 28 شهریور 1395 خورشیدی با عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و نایب رییس اتاق بازرگانی ایران انتشار یافت، می خوانیم: سازمان تجارت جهانی یا WTO نهادی بین المللی است که قوانین جهانی تجارت را تنظیم و اختلافات بین اعضا را حل و فصل می کند و حالا ایران پس از برداشته شدن کامل تحریم ها قرار است دوباره به این سازمان بپیوندد. پیش تر ایران در سال 2005 به عضویت این سازمان به عنوان عضو ناظر درآمده و مدارک خود را برای به عضویت درآمدن در این سازمان نیز ارائه کرده بود.
اما از آن زمان تاکنون حدود 10 سال گذشته و ایران قوانین و مقررات خود را در زمینه تجارت بین المللی به روز نکرده است. یکی از آن قوانین مسائل مربوط به پولشویی است؛ اما به جز قوانین و مقررات، مسائل دیگری هم هستند. پیش تر محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در آخرین نشست خبری خود از آن پرده برداشت. آن طور که او گفته است، برخی کشورهای عربی همسایه به دنبال کارشکنی علیه ایران برای پیوستن به WTO است.
این اظهارات در شرایطی است که جمشید عدالتیان، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت وگو با «فرهیختگان» در عین حال که کارشکنی های کشورهای عربی علیه ایران را تایید می کند اما می گوید: «این کشورها آنقدرها هم در تعیین نظر کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی تاثیر گذار نیستند.» دیدگاه دیگر درباره پیوستن ایران به WTO مساله هماهنگی با قوانین و مقررات بین المللی است؛ موضوعی که محمدرضا انصاری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران بر آن تاکید دارد.
**مانعی به نام «اوفک»
انصاری در گفت وگو با «فرهیختگان» می گوید: «به طور قطع مسائل تجارت جهانی و ارتباط با دنیای خارج، زنجیره ای به هم پیوسته است. بنابراین پیوستن ایران به نهاد کارگروه اقدام مالی یا همان FATF مساله ضروری است. در واقع این کنترل پولشویی است و تا زمانی که با موازین این نهاد هماهنگ نباشیم، ارتباط به بانک های بزرگ مشکل است.» نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران تاکید دارد: «باید بتوانیم با موازین و مقررات ضدپولشویی هماهنگ باشیم و به آن عمل کنیم.» او درباره موانع ارتباط با بانک های بزرگ توضیح داده است: «بخشی از این مشکلات رفع شده است؛ اما نکته مهم درباره تطبیق مقررات و نظام مالی کشور با اصول بین المللی است که این موضوع زمانبر است؛ اما براساس اطلاعاتی که ما داریم در حال بهبود است.» به گفته انصاری، در کنار بحث مقررات، برخی بانک ها نگرانی هایی از اوفک و آمریکا دارند که باید برای این موضوع راه حلی یافت؛ چراکه آمریکایی ها بانک ها را بر سر مسائل مختلف جریمه می کنند، بنابراین ارتباط ایران با بانک های بزرگ نیازمند چراغ سبز اوفک و آمریکاست.
**لزوم تدوین رژیم تجاری
جمشید عدالتیان، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران هم پیوستن به کارگروه اقدام مالی را در سایر نهادهای بین المللی تجاری مانند WTO موثر می داند، اما تاکید دارد روند حضور ایران در سازمان تجارت جهانی چیزی نزدیک به 10 سال زمان می برد. او در گفت وگو با «فرهیختگان» تاکید دارد: «ایران باید رژیم تجاری خود را به این سازمان ارائه کند. در سال 1384 نهاوندیان به عنوان نماینده ایران مسئول تدوین رژیم تجاری کشور برای ارائه به WTO بود. در واقع بعد از این کار، مذاکرات با کشورهای عضو این سازمان آغاز می شود و ایران باید به سوال های آنها درباره رژیم تجاری و مالی کشور پاسخ دهد.»
این استاد دانشگاه با اشاره به اظهارات نعمت زاده درباره کارشکنی برخی کشورها می گوید: «این موضوع جزء آخرین مراحل پیوستن به سازمان تجارت جهانی است. احتمالا مسائل دیگری مطرح است که تاکنون این اقدام به تعویق افتاده است. از طرف دیگر بعد از برجام یک سری مسائل حل شد؛ اما برخی مسائل هم هنوز وجود دارد که بر مباحث جدی تر سایه انداخته است.»
به گفته این فعال اقتصادی، در اینکه بسیاری از کشورهای همسایه تمایلی ندارند که ایران گام اساسی در اقتصاد و تجارت جهانی بردارد، شکی نیست؛ اما اظهارات و کارشکنی های کشورهای همسایه عربی هم تاثیر چندانی بر تصمیم مسئولان سازمانی مانند تجارت جهانی ندارد. آن گونه که عدالتیان توضیح داده است: «در WTO یکی از اساسی ترین مسائل، رژیم تجاری است و اینکه چه قوانین تجاری در کشور جاری است؛ قوانینی که مباحث مربوط به پولشویی را دربر می گیرد. بنابراین نخستین گام برای حضور بیشتر ایران در صحنه تجارت جهانی، پیوستن به FATF و هماهنگی با قوانین بین المللی است.» از آنجا که نزدیک به 162 کشور عضو WTO هستند، ایران به دلیل عضو نبودن در سازمان تجارت جهانی با محدودیت هایی برای روابط تجاری با دیگر کشورها مواجه است.
اما حالا به گفته مسئولان، ایران به دنبال از سرگیری روابط تجاری خود با جامعه جهانی است؛ چراکه بیشتر کشورها مبادلات تجاری خود با سایر کشورها را براساس قواعد بین المللی که مطابق قوانین سازمان تجارت جهانی وضع شده است، تنظیم می کنند. البته هم اکنون کشورهای مهمی مانند اتیوپی، بلاروس، الجزایر، ازبکستان و عراق هنوز به عضویت این سازمان درنیامده اند.
*منبع: روزنامه فرهیختگان
**گروه اطلاع رسانی**9128**2002