طبق اعلام سازمان خصوصیسازی هماکنون نام 60شرکت در سبد سهام عدالت درج شده است. در این میان نام 35شرکت حاضر در بورس و فرابورس هم دیده میشود. از زمان ابلاغ قانون اجرای سیاستهای اصل 44قانون اساسی تاکنون به 49میلیون و 133هزار نفر سهام عدالت تخصیص داده شده است.
اجرای طرح واگذاری سهام عدالت از میانههای دهه 80خورشیدی با هدف انتقالبخشی از مالکیت دولت به اقشار آسیبپذیر آغاز شد. مقام معظم رهبری در تاریخ یکم تیرماه سال ۱٣٨۵، در پاسخ به درخواست رئیسجمهور وقت با اختصاص بخشی از سهام شرکتهای دولتی در قالب شرکتهای سرمایهگذاری استانی متشکل از تعاونیهای عدالت شهرستانی به 2 دهک پایین درآمدی با ۵۰ درصد تخفیف و دوره تقسیط ۱۰ سال موافقت کرد.
همزمان با ابلاغ سیاستهای اصل 44قانون اساسی و اجرای طرح توزیع سهام عدالت مقرر شد معادل 500هزار تومان از سهام سودآورترین شرکتهای دولتی مشمول واگذاری به مشمولان شامل 2 دهک پایین درآمدی داده شود. در همان زمان قرار شد رقم قابل پرداخت برای دریافت سهام عدالت در مدت 10سال از محل سود این سهام کسر شود.
دولت هم موظف شد پس از تسویه کامل اقساط و ظرف 10سال، این سهام را آزاد کند تا قابل خرید و فروش شود. چندی بعد رقم 500هزار تومانی سهام عدالت تخصیص یافته به مشمولان به یک میلیون تومان افزایش یافت و تعداد مشمولان از 2 دهک پایین به 6 دهک پایین درآمدی افزایش یافت با این تفاوت که 2 دهک پایین درآمدی یعنی مستمریبگیران و افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی مشمول تخفیف 50درصدی در قیمت سهام عدالت شدند.
با گذشت 10سال از آغاز اجرای قانون سیاستهای اصل 44 و با وجود پایان یافتن مهلت قانونی دولت برای آزادسازی سهام عدالت هنوز هیچ اقدام قانونی برای این منظور صورت نگرفته و دولت در 3سال گذشته در ارائه لایحه آزادسازی سهام عدالت به مجلس تعلل کرده است. هفته پیش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این موضوع اعلام کرد بدون توجه به لایحه دولت، مجلس بهزودی خود، طرح آزادسازی سهام عدالت را برای بررسی و تصویب در دستور کار قرار خواهد داد.
به گفته او در نتیجه تعلل 3ساله دولت، دارندگان سهام عدالت ازجمله اقشار آسیبپذیر حاضر در جمع 2 دهک اول درآمدی هنوز از امکان فروش یا اعمال مالکیت بر سهام خود برخوردار نشده و از منافع حاصل از دارایی خود یعنی سهام عدالت سودی نبردهاند.
مسئولان سازمان خصوصیسازی پیش از این میگفتند با توجه به برگزاری فصل مجامع در نیمه اول هر سال، در انتظار برگزاری مجامع 60شرکت حاضر در سبد سهام عدالت هستند تا پس از تقسیم سود شرکتها و تسویه قطعی اقساط سهام عدالت در اینباره اقدام کنند.
طبق آمار تا پایان مهرماه همه 60شرکت حاضر در سبد سهام عدالت مجامع عمومی خود را برگزار کردهاند اما از اقدام عملی برای تعیین تکلیف آنها خبری در دست نیست.