سایه ارز تک‌نرخی بر فراز بورس
- پنجشنبه 13 آبان 1395 ساعت 6:11
به گزارش همشهری، شاخص کل بورس تهران که توانسته بود هفته قبل در طول 5روز 1.5درصد رشد کند و در ابتدای هفته نیز در مجموع 2درصد رشد کرده بود تحت‌تأثیر افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه با نزول مواجه شد. این موضوع اعتراض سهامداران و حتی نمایندگان مجلس را در پی داشت به‌طوری که جلال میرزایی عضوکمیسیون انرژی مجلس با انتقاد از این تصمیم آن را اقدامی شتابزده خواند و تأکید کرد: تغییر محاسبه نرخ خوراک باعث افزایش حدود 30درصدی هزینه پتروشیمی‌ها شده است و شرکتهای پتروشیمی معتقدند که با ایجاد شرایط کنونی فشار مضاعفی بر آنها تحمیل می‌شود.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت مصوبه‌ای که شرکت ملی پالایش و پخش بخش فرآورده‌های نفتی اوایل آبان‌ماه صادر کرده بود را لغو کرد. بیژن زنگنه خطاب به عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران آورده است: نحوه قیمت‌گذاری میان شرکتهای پالایشی غیردولتی با مصرف‌کنندگان‌شان هیچ ارتباطی به وزارت نفت ندارد. این اتفاق در پی آن افتاده بود که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران دوم آبان‌ماه قیمت‌های جدیدی برای فرآورده‌های پنتان، LAB، گاز، پروپان، گازهای آبادان و تبریز، گاز مایع و نفتا را برای مصارف داخلی اعلام کرد. اما دیروز وزیر نفت با تأکید بر اینکه تعیین نرخ تسعیر ارز از اختیارات وزارت نفت نیست مصوبه را باطل کرد.
به این ترتیب شاخص کل بورس تهران در مبادلات دیروز تحت‌تأثیر این رویداد باز هم کاهش یافت و به‌نظر می‌رسد که این روند نزولی در روزهای آینده همچنان ادامه داشته باشد. اما کارشناسان در تحلیل دلایل نزول بورس نظر دیگری دارند؛ آنها معتقدند موضوع ارز تک‌نرخی بر بورس سایه انداخته است ضمن اینکه بازار سهام همچنین منتظر است نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و سپس ایران را ارزیابی کند.
در همین رابطه مصطفی امیدقائمی مدیرعامل سابق فرابورس ایران با تأکید بر اینکه بازار سرمایه در روزهای اخیر تحت‌تأثیر یک عامل اساسی قرار دارد، گفت: واقعیت آن است که طبق وعده‌های داده شده موضوع تک‌نرخی شدن ارز با شروع 6ماهه دوم سال95 با جدیت در حال پیگیری بوده و اثرات آن تا حدودی در بازار سرمایه منعکس شده است. فرهاد سلیم یک کارشناس دیگر بازار هم این موضوع را تأیید می‌کند و می‌گوید: یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های کنونی اقتصاد ایران قیمت ارز است. او با بیان اینکه دولت تصمیم‌های خود را به کندی اجرا می‌کند، توضیح می‌دهد: انتظار می‌رود دلار از محدوده فعلی حدود 10درصد دیگر رشد کند.
حمیدرضاکاهدی هم دراین باره به همشهری می‌گوید: ارز تک‌نرخی اثرات متفاوتی بر سهام شرکت‌ها دارد برخی سود می‌برند و برخی زیان می‌کنند. سهام شرکتهای پتروشیمی که مهم‌ترین گروه بازار هستند با توجه به اینکه هم‌اکنون نرخ خوراک را با ارز مبادله‌ای دریافت می‌کنند درصورت تک‌نرخی شدن ارز از این موضوع زیان خواهند دید. ابراهیم نوایی راهکار تداوم رونق بورس را تثبیت نرخ ارز و تک‌نرخی شدن ارز می‌داند: این موضوع درصورت تحقق می‌تواند بودجه سالانه شرکتهای بورسی را شفاف کند و تأثیر مهمی در اقتصاد و بازار سرمایه داشته باشد.
مصطفی امید قائمی در عین حال به یک عامل دیگر اشاره می‌کند و می‌گوید: با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه دچار تلاطم شود. براساس این گزارش اگرچه هنوز تحقیقی در مورد اثر انتخابات بر بازار سهام ایران انجام نشده است و حتی برخی تحلیلگران این موضوع را صحیح نمی‌دانند اما نگاهی به سابقه تاریخی بورس اثر انتخابات را بر بازار سهام تأیید می‌کند. سعید خدایی درباره اینکه انتخابات آمریکا بر بورس اثر دارد یا خیر می‌گوید، اگر ریسک‌های بازار را به 2 دسته درونی و بیرونی تقسیم کنیم هم‌اکنون یکی از ریسک‌های بیرونی بسیار جدی که هم روی بورس ما و هم بسیاری از اقتصادها در جهان تأثیر‌گذار هست، انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست، پس از آن با فاصله چند ماهه انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نیز برگزار خواهد شد که این انتخابات نیز برای بازار بسیار مهم است.
حسین خواجویی کارشناس بازار سرمایه با فرض مؤثر بودن نتایج انتخابات آمریکا بر بازار سرمایه ایران درباره اینکه چه نتیجه‌ای در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به نفع ایران است می‌گوید: واقعیت آن است که بورس ایران از افزایش شانس هیلاری کلینتون برای پیروزی در انتخابات استقبال می‌کند چراکه صاحب‌نظران این حوزه معتقدند پیروزی دونالد ترامپ یک فاکتور بازدارنده در مسیر اجرای «برجام» محسوب می‌شود. این در حالی است که در مقابل نامزد حزب دمکرات به استمرار روند توافق هسته‌ای پایبندتر خواهد بود.
فرهاد سلیم هم تأکید می‌کند: فعالان بازار سرمایه بر سر این موضوع که انتخاب یک دمکرات برای بازار سرمایه بهتر است اجماع دارند. به این ترتیب اگر هیلاری کلینتون رئیس‌جمهور منتخب مردم آمریکا شود، می‌تواند در کوتاه‌مدت تأثیر مثبت بر روند حرکتی قیمت سهام در بازار سرمایه کشورمان داشته باشد. او می‌گوید:علاوه بر این موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری کشورمان را نیز در پیش داریم که طی این مدت باید دید دولت فعلی برای حفظ رأی و انتخابات مجدد چه اقدامات مفید اقتصادی انجام خواهد داد؟
اسلامی بیدگلی درباره اینکه آیا بورس در روزهای آینده رشد می‌کند یا نزول می‌گوید: صعود مقطعی شرکتهای تأثیر‌گذار در معاملات بازار سرمایه باعث شده تا سهامداران با فروش سهام‌های خود، عرضه‌های زیادی در بازار داشته باشند بنابراین در چنین شرایطی نباید انتظار صعودهای بلندمدت داشت. کارشناسان بازار سهام معتقد بودند اگر شاخص از کانال ۷۹هزار واحدی عبور کند سطح مقاومتی را اداره خواهد کرد و به صعودهای بیشتری خواهد رسید اما شاخص با عبور از این کانال نتوانست سطح مقاومتی را طی کند بنابراین برخی پیش‌بینی‌ها محقق نشد.
از‌سوی دیگر گردش نقدینگی موجود در بورس الگوهای معاملاتی را برهم زد. به‌گفته خواجویی، با توجه به وضعیت فعلی حاکم بر اقتصاد جهانی و آینده انتخابات ریاست‌جمهوری داخلی، استمرار رویه فعلی در گروه‌های پیشرو فعلی به طرز فزاینده‌ای دور از انتظار است. اما مدیرعامل سابق فرابورس نظر دیگری دارد او می‌گوید: ارائه پیش‌بینی از میزان نماگر بازار تا پایان سال95 امکان‌پذیر نیست اما معتقدم وضعیت بازار سرمایه در نیمه دوم سال به‌مراتب بهتر از نیمه اول خواهد بود.
فرهادسلیم هم تأکید می‌کند: هرچند دولت به کندی تصمیمات خود را به مرحله اجرا می‌رساند اما اقداماتی که تاکنون صورت گرفته می‌تواند منجر به شکوفایی اقتصاد کشور در سال آینده شود. نوایی هم این موضوع را تأیید می‌کند و می‌گوید: برخی از مشکلات بازار در نیمه اول سال کاهش یافته یا اصلاح شده است.
برخلاف اغلب کارشناسان، علی اسلامی بیدگلی نظرات متفاوتی دارد، او می‌گوید: بازار سهام دچار پارادوکس‌هایی شده که پیش‌بینی‌های معاملاتی را با خطاهای معناداری مواجه کرده است. یکی از این پارادوکس‌ها بالا بودن نرخ بهره بانکی در شبکه‌های غیررسمی است که روندی صعودی به‌خود گرفته و موجب برهم ریختن برخی معاملات بازار سرمایه به‌خصوص فرابورس شده است.