طبقه بی سرپناه
کرمانشاه- ایرنا- ایرانیان سالی 900 هزار تا یک میلیون واحد مسکونی نیاز دارند اما رکود سنگینی که در سال های اخیر نفس صنعت ساختمان را گرفته، تولید مسکن را به حدود 400 هزار واحد در سال کاهش داده است.
- پنجشنبه 20 آبان 1395 ساعت 9:9
بسیاری از صنایع و اصناف بشدت به ساخت و ساز وابسته اند و این رکود، بازار آن ها را هم حسابی کساد کرده است.
بخش مسکن 33 درصد سبد هزینه خانوارهای ایرانی را در بر می گیرد اما اوضاع نامطلوب ساختمان سازی و جیب خالی بسیاری از خانواده ها این آمار را به طور چشمگیری پایین آورده است.
محمدهاشم بت شکن، مدیرعامل بانک مسکن اوایل آبان گفت که حجم تسهیلات ساخت مسکن در 6 ماه اول امسال در مقایسه با مدت مشابه گذشته، '107 درصد رشد یافته' است اما این تسهیلات هم با استقبال زیادی مواجه نشده و نتوانسته، جان تازه ای به ساخت و سازها بدهد.
طبق آمار بانک مرکزی، میزان معاملات در پررونق ترین ماه سال یعنی شهریور ماه 95 نسبت به ماه مرداد، 16 درصد کاهش داشته است.
همین شرایط سبب شده که فعالان بازار مسکن به صراحت تبلیغ کنند که 'اکنون بهترین زمان خرید مسکن است.' از سوی دیگر مشاوران املاک می گویند با وجود پایین بودن قیمت ها، خریداران استقبال چندانی از بازار نمی کنند.
حسین عبده تبریزی، مشاور وزیر مسکن و شهرسازی 17 آبان در برنامه 'پایش' گفت: در 2 سه سال خیلی طوفانی سرمایه گذاری کلانی در مسکن گران قیمت و مسکن تجاری صورت گرفته و طبعاً مدت زیادی طول می‌کشد که حباب قیمتی مسکن که در آن 2 سه سال ایجاد شده، تخلیه شود.
** بحران عجیب
عضو هیات مدیره نظام مهندسی ساختمان استان کرمانشاه نیز اعتقاد دارد: در فاصله سال های 84 تا 92 بیش از صد میلیارد دلار در صنعت ساختمان سازی سرمایه گذاری شد، بدون اینکه به پیامدهای دستوری این اقدام توجه شود.
بیژن کلهرنیا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این شتاب ساختمان سازی، بدون برنامه ریزی دقیق و نیازسنجی لازم انجام و باعث یک بی تعادلی شد زیرا تناسب لازم بین توان مصرف کننده و مسکن ایجاد شده وجود نداشت.
خودرو تندروی تولید مسکن اکنون به یک باتلاق چسبناک رسیده و به زور در حال حرکت است اما در همین شرایط راکد، اتفاق عجیبی در حال رخ دادن است.
حدود 1.5 میلیون واحد مسکونی خالی در کشور وجود دارد اما در عین حال به ساخت سه میلیون واحد مسکونی هم نیاز است.
کلهرنیا در توصیف این واقعیت گفت: با یک بحران شگرف روبرو هستیم و حتی دست اندرکاران صنعت ساختمان هم برنامه ریزی زده شده و مانده اند که چه کار کنند.
** 2 هزار مسکن مهر کرمانشاه فاقد متقاضی است
مدیر امور مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان کرمانشاه نیز تابستان امسال اعلام کرد: دو هزار واحد مسکن مهر استان فاقد متقاضی است.
عبدالرضا غفوری با اشاره به ساخت 53 هزار واحد مسکن مهر در استان، گفت: از این تعداد تا پایان سال گذشته 33 هزار واحد به متقاضیان تحویل شده است.
** وام مسکن موفق نبوده است
مشکلی دیگری که به گفته کلهرنیا باید در اولویت اصلاح قرار گیرد، متناسب سازی منابع مالی موجود با نیاز ساختمان سازی است.
او تاکید دارد که 'وام مسکن در فعال سازی صنعت ساختمان ناموفق بوده، زیرا هدف اول تامین مسکن مردم است نه صرفه و سود اقتصادی.'
این کارشناس مسکن افزود: این نوع تسهیلات، بیشتر معاملات مالی و کسب سود برای بانک هاست در حالی که باید تسهیلات مالی منطعف تری در اختیار مردم قرار گیرد که بازپرداخت آن در توانایی متقاضی باشد.'
البته برای 'تامین مالی بخش مسکن' در کنار ارایه تسهیلات منعطف با نرخ سود پایین، باید 'ثبات اقتصادی و تورم' هم با جدیت کنترل شود.
طبیعی است که رونق بازار مسکن به قدرت خرید مردم بستگی دارد زیرا اکنون گرچه مالکان و سازندگان، واحدهای مسکونی را حتی با قیمتی پایین تر از گذشته عرضه کرده اند اما خریدار چندانی وجود ندارد.
** از مسکن کرمانشاه چه خبر؟
توصیف بالا از شرایط صنعت ساختمان سازی، با یک نوسان نه چندان زیاد در همه استان های کشور صادق است.
برخی استان ها نسبت بهتری بین خانوارها و تعداد واحدهای مسکونی خود دارند و در برخی چون کرمانشاه وضعیت چندان مطلوب نیست.
ساخت و ساز مسکن در استان کرمانشاه طی سال های اخیر روند نزولی داشته و همچنان اسیر رکود است اما این به معنی توقف کامل آن نیست.
با توجه به تقاضا و نیاز بالای مسکن در استان، ساخت و ساز به آرامی در جریان است.
به گفته عبدالله بهادری، مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمانشاه '119 هزار خانوار استان یعنی 31.5 درصد خانوارها اجاره نشین هستند و کرمانشاه از این نظر بعد از تهران، قم و البرز در رتبه چهارم است.'
** طبقه فراموش شده
نکته قابل توجه آن است که 33 درصد جمعیت استان در 2 هزار و 195 هکتار مساحت ناکارآمد و بافت فرسوده ساکن هستند؛ یعنی جمعیتی که بی شک باید در زمره نیازمندان به مسکن امن و جدید محسوب شوند.
البته آنچنان که مجتبی نیک کردار، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه اعلام کرده، با واگذاری 14 هزار واحد مسکن مهر طی امسال و سال 96، اتفاقات مثبتی در بخش مسکن می افتد اما حتما کافی نیست.
مسکن مهر معطوف به قشر محروم و کم برخوردار جامعه است و نمی تواند نیاز طبقه متوسط جامعه را به درستی پاسخ گوید.
طی 10 سال گذشته و با اجرای طرح مسکن مهر دهک‌های پایین جامعه به سرپناه مطلوبی رسیدند و از سوی دیگر عرضه مسکن لوکس و گران قیمت هم با توجه به نیاز بازار ادامه یافت؛ در این میان تنها جای دهک‌های متوسط جامعه در سبد عرضه تنگ بود و هنوز هم تقاضا و نیاز آن پاسخ مناسبی در بازار مسکن نیافته است.
** کفگیر شهرداری هم به ته دیگ خورده
آرش رضایی، شهردار کرمانشاه آبان ماه هم گفت که نسبت خانوار به مسکن در مرکز استان 1.9 درصد است و لازم است موضوع نوسازی واحدهای مسکونی حالت عملیاتی و اجرایی به خود بگیرد.
به گفته او، ساخت و ساز مسکن نسبت به گذشته کاهش محسوسی یافته است.
رضایی مرداد ماه امسال هم در یک نشست خبری گفت که وابستگی درآمدهای شهرداری به ساخت و سازها یکی از دلایل عقب ماندن کرمانشاه از شهرهای توسعه یافته است.
** مسکن کرمانشاه آماده جهش است
شاید اگر تسهیلات مناسب تری به متقاضیان سرپناه در استان کرمانشاه ارایه شود، بازار مسکن استان خیلی سریعتر از سایر استان ها به روزهای داغ خود برگردد.
به اعتقاد عضو هیات مدیره نظام مهندسی ساختمان استان کرمانشاه، این استان در برخی زمینه ها از جمله 'تامین زمین' مشکلات کمتری نسبت به سایر استان ها دارد.
او گفت: ظرفیت های خوبی برای تولید مسکن در بخش های مختلف هم وجود دارد.
** راهکارها و اصلاح یک تصور اشتباه
کلهرنیا برای خروج صنعت ساختمان کشور از باتلاق کنونی پیشنهادهای قابل تاملی هم دارد؛ از جمله 'توجه به مسکن اجتماعی و ساخت و ساز بر اساس نیاز کنونی جامعه'.
این کارشناس مدیریت شهری تاکید دارد که 'باید بین صنعت و مسکن رابطه تعادلی برقرار شود و این تصور که اگر ساختمان‌سازی فعال شود، 110 صنعت دیگر هم فعال می شود، اشتباه است.'
به اعتقاد او 'ابتدا باید صنعت از رکود خارج و فعال شود تا بازار مسکن هم رونق بگیرد.'
البته 'آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن' با هدف خروج بازار مسکن از رکورد، آبان ماه امسال از سوی معاون اول رییس جمهوری ابلاغ شد.
در این آیین نامه بر 'فعالیت شرکت‌های واسپاری (لیزینگ)' و ظرفیت آنان در بخش مسکن تاکید شده و طی 25 ماده تکالیفی را بر عهده دستگاه‌ها و نهادهای مختلف گذاشته است؛ به امید اینکه بخش مسکن از خواب بیدار و پویا شود.
حال باید دید که این دستور چگونه اجرا می شود و چه تاثیری بر بازار مسکن خواهد گذاشت؛ به ویژه اینکه افکار عمومی انتظار دارد هر پنج سال بازار مسکن دچار یک جهش قیمتی شود و اکنون هم درست زمان آن جهش احتمالی است.
7444/8066 خبرنگار:عبدالله الماسی ** انتشاردهنده:علی مولوی
بخش مسکن 33 درصد سبد هزینه خانوارهای ایرانی را در بر می گیرد اما اوضاع نامطلوب ساختمان سازی و جیب خالی بسیاری از خانواده ها این آمار را به طور چشمگیری پایین آورده است.
محمدهاشم بت شکن، مدیرعامل بانک مسکن اوایل آبان گفت که حجم تسهیلات ساخت مسکن در 6 ماه اول امسال در مقایسه با مدت مشابه گذشته، '107 درصد رشد یافته' است اما این تسهیلات هم با استقبال زیادی مواجه نشده و نتوانسته، جان تازه ای به ساخت و سازها بدهد.
طبق آمار بانک مرکزی، میزان معاملات در پررونق ترین ماه سال یعنی شهریور ماه 95 نسبت به ماه مرداد، 16 درصد کاهش داشته است.
همین شرایط سبب شده که فعالان بازار مسکن به صراحت تبلیغ کنند که 'اکنون بهترین زمان خرید مسکن است.' از سوی دیگر مشاوران املاک می گویند با وجود پایین بودن قیمت ها، خریداران استقبال چندانی از بازار نمی کنند.
حسین عبده تبریزی، مشاور وزیر مسکن و شهرسازی 17 آبان در برنامه 'پایش' گفت: در 2 سه سال خیلی طوفانی سرمایه گذاری کلانی در مسکن گران قیمت و مسکن تجاری صورت گرفته و طبعاً مدت زیادی طول می‌کشد که حباب قیمتی مسکن که در آن 2 سه سال ایجاد شده، تخلیه شود.
** بحران عجیب
عضو هیات مدیره نظام مهندسی ساختمان استان کرمانشاه نیز اعتقاد دارد: در فاصله سال های 84 تا 92 بیش از صد میلیارد دلار در صنعت ساختمان سازی سرمایه گذاری شد، بدون اینکه به پیامدهای دستوری این اقدام توجه شود.
بیژن کلهرنیا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این شتاب ساختمان سازی، بدون برنامه ریزی دقیق و نیازسنجی لازم انجام و باعث یک بی تعادلی شد زیرا تناسب لازم بین توان مصرف کننده و مسکن ایجاد شده وجود نداشت.
خودرو تندروی تولید مسکن اکنون به یک باتلاق چسبناک رسیده و به زور در حال حرکت است اما در همین شرایط راکد، اتفاق عجیبی در حال رخ دادن است.
حدود 1.5 میلیون واحد مسکونی خالی در کشور وجود دارد اما در عین حال به ساخت سه میلیون واحد مسکونی هم نیاز است.
کلهرنیا در توصیف این واقعیت گفت: با یک بحران شگرف روبرو هستیم و حتی دست اندرکاران صنعت ساختمان هم برنامه ریزی زده شده و مانده اند که چه کار کنند.
** 2 هزار مسکن مهر کرمانشاه فاقد متقاضی است
مدیر امور مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان کرمانشاه نیز تابستان امسال اعلام کرد: دو هزار واحد مسکن مهر استان فاقد متقاضی است.
عبدالرضا غفوری با اشاره به ساخت 53 هزار واحد مسکن مهر در استان، گفت: از این تعداد تا پایان سال گذشته 33 هزار واحد به متقاضیان تحویل شده است.
** وام مسکن موفق نبوده است
مشکلی دیگری که به گفته کلهرنیا باید در اولویت اصلاح قرار گیرد، متناسب سازی منابع مالی موجود با نیاز ساختمان سازی است.
او تاکید دارد که 'وام مسکن در فعال سازی صنعت ساختمان ناموفق بوده، زیرا هدف اول تامین مسکن مردم است نه صرفه و سود اقتصادی.'
این کارشناس مسکن افزود: این نوع تسهیلات، بیشتر معاملات مالی و کسب سود برای بانک هاست در حالی که باید تسهیلات مالی منطعف تری در اختیار مردم قرار گیرد که بازپرداخت آن در توانایی متقاضی باشد.'
البته برای 'تامین مالی بخش مسکن' در کنار ارایه تسهیلات منعطف با نرخ سود پایین، باید 'ثبات اقتصادی و تورم' هم با جدیت کنترل شود.
طبیعی است که رونق بازار مسکن به قدرت خرید مردم بستگی دارد زیرا اکنون گرچه مالکان و سازندگان، واحدهای مسکونی را حتی با قیمتی پایین تر از گذشته عرضه کرده اند اما خریدار چندانی وجود ندارد.
** از مسکن کرمانشاه چه خبر؟
توصیف بالا از شرایط صنعت ساختمان سازی، با یک نوسان نه چندان زیاد در همه استان های کشور صادق است.
برخی استان ها نسبت بهتری بین خانوارها و تعداد واحدهای مسکونی خود دارند و در برخی چون کرمانشاه وضعیت چندان مطلوب نیست.
ساخت و ساز مسکن در استان کرمانشاه طی سال های اخیر روند نزولی داشته و همچنان اسیر رکود است اما این به معنی توقف کامل آن نیست.
با توجه به تقاضا و نیاز بالای مسکن در استان، ساخت و ساز به آرامی در جریان است.
به گفته عبدالله بهادری، مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمانشاه '119 هزار خانوار استان یعنی 31.5 درصد خانوارها اجاره نشین هستند و کرمانشاه از این نظر بعد از تهران، قم و البرز در رتبه چهارم است.'
** طبقه فراموش شده
نکته قابل توجه آن است که 33 درصد جمعیت استان در 2 هزار و 195 هکتار مساحت ناکارآمد و بافت فرسوده ساکن هستند؛ یعنی جمعیتی که بی شک باید در زمره نیازمندان به مسکن امن و جدید محسوب شوند.
البته آنچنان که مجتبی نیک کردار، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه اعلام کرده، با واگذاری 14 هزار واحد مسکن مهر طی امسال و سال 96، اتفاقات مثبتی در بخش مسکن می افتد اما حتما کافی نیست.
مسکن مهر معطوف به قشر محروم و کم برخوردار جامعه است و نمی تواند نیاز طبقه متوسط جامعه را به درستی پاسخ گوید.
طی 10 سال گذشته و با اجرای طرح مسکن مهر دهک‌های پایین جامعه به سرپناه مطلوبی رسیدند و از سوی دیگر عرضه مسکن لوکس و گران قیمت هم با توجه به نیاز بازار ادامه یافت؛ در این میان تنها جای دهک‌های متوسط جامعه در سبد عرضه تنگ بود و هنوز هم تقاضا و نیاز آن پاسخ مناسبی در بازار مسکن نیافته است.
** کفگیر شهرداری هم به ته دیگ خورده
آرش رضایی، شهردار کرمانشاه آبان ماه هم گفت که نسبت خانوار به مسکن در مرکز استان 1.9 درصد است و لازم است موضوع نوسازی واحدهای مسکونی حالت عملیاتی و اجرایی به خود بگیرد.
به گفته او، ساخت و ساز مسکن نسبت به گذشته کاهش محسوسی یافته است.
رضایی مرداد ماه امسال هم در یک نشست خبری گفت که وابستگی درآمدهای شهرداری به ساخت و سازها یکی از دلایل عقب ماندن کرمانشاه از شهرهای توسعه یافته است.
** مسکن کرمانشاه آماده جهش است
شاید اگر تسهیلات مناسب تری به متقاضیان سرپناه در استان کرمانشاه ارایه شود، بازار مسکن استان خیلی سریعتر از سایر استان ها به روزهای داغ خود برگردد.
به اعتقاد عضو هیات مدیره نظام مهندسی ساختمان استان کرمانشاه، این استان در برخی زمینه ها از جمله 'تامین زمین' مشکلات کمتری نسبت به سایر استان ها دارد.
او گفت: ظرفیت های خوبی برای تولید مسکن در بخش های مختلف هم وجود دارد.
** راهکارها و اصلاح یک تصور اشتباه
کلهرنیا برای خروج صنعت ساختمان کشور از باتلاق کنونی پیشنهادهای قابل تاملی هم دارد؛ از جمله 'توجه به مسکن اجتماعی و ساخت و ساز بر اساس نیاز کنونی جامعه'.
این کارشناس مدیریت شهری تاکید دارد که 'باید بین صنعت و مسکن رابطه تعادلی برقرار شود و این تصور که اگر ساختمان‌سازی فعال شود، 110 صنعت دیگر هم فعال می شود، اشتباه است.'
به اعتقاد او 'ابتدا باید صنعت از رکود خارج و فعال شود تا بازار مسکن هم رونق بگیرد.'
البته 'آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن' با هدف خروج بازار مسکن از رکورد، آبان ماه امسال از سوی معاون اول رییس جمهوری ابلاغ شد.
در این آیین نامه بر 'فعالیت شرکت‌های واسپاری (لیزینگ)' و ظرفیت آنان در بخش مسکن تاکید شده و طی 25 ماده تکالیفی را بر عهده دستگاه‌ها و نهادهای مختلف گذاشته است؛ به امید اینکه بخش مسکن از خواب بیدار و پویا شود.
حال باید دید که این دستور چگونه اجرا می شود و چه تاثیری بر بازار مسکن خواهد گذاشت؛ به ویژه اینکه افکار عمومی انتظار دارد هر پنج سال بازار مسکن دچار یک جهش قیمتی شود و اکنون هم درست زمان آن جهش احتمالی است.
7444/8066 خبرنگار:عبدالله الماسی ** انتشاردهنده:علی مولوی