سهام بانک‌ها در بن بست
- دوشنبه 8 آذر 1395 ساعت 23:10
هرچند خبری رسمی از این نشست مخابره نشده، اما ظاهرا مسئولان سازمان بورس پس از شنیدن درددل‌های مدیران بانک‌ها تأکید کرده‌اند به‌دلیل پابرجا بودن ابهام در فضای سهام بانک‌ها و نامشخص بودن صورت‌های مالی آنها، معاملات سهام بانک‌ها تا زمان روشن شدن موارد ابهام و ارائه صورت‌های مالی قطعی، همچنان متوقف باقی خواهد ماند.
مسئولان سازمان بورس به صراحت اعلام کرده‌اند بازگشایی نماد بانک‌ها در شرایط فعلی و با وجود ابهامات مهم درصورت‌های مالی، خطرات و تبعات منفی سنگینی برای بازار سرمایه و سهامداران به همراه خواهد داشت.
معاملات سهام و مجامع عمومی 14بانک پذیرفته شده در بورس و فرابورس از تابستان امسال با اخلال و توقف مواجه شده، به‌نظر می‌رسد دلیل این موضوع بروز اختلاف بین بانک مرکزی، سازمان حسابرسی، بانک‌ها و سازمان بورس بوده است. توقف نماد بانک‌ها امکان خرید و فروش را از مالکان سهام آن سلب کرده و موجب بلوکه شدن سرمایه سهامداران شده و سرگردانی و اعتراض سرمایه‌گذاران را به همراه داشته است.
در پی شدت گرفتن دامنه اختلاف‌ها بین نهادهای رسمی در بازارهای مالی، بانک‌های فعال در بازارسرمایه از برگزاری مجامع عمومی سالانه خود بازمانده‌اند در نتیجه محاسبه و پرداخت سود نقدی به سهامداران هم غیرممکن شده است. از سوی دیگر با ادامه توقف نماد معاملاتی اغلب بانک‌ها، ارزش سهام بانک‌های در حال معامله در بورس و فرابورس هم به‌شدت کاهش یافته است.
بانک مرکزی بر رعایت الزامات و استانداردهای جدید بانکداری اصرار دارد؛ با وجود این، سازمان حسابرسی به‌عنوان مرجع تعیین استانداردهای حسابداری و حسابرسی، زیر بار اقدام یکجانبه بانک مرکزی برای تعیین استانداردهای جدید حسابداری بانک‌ها نرفته و همین اختلاف نظر مجامع عمومی سالانه صاحبان سهام دست‌کم 14بانک فعال در بورس و فرابورس را به تعطیلی و تعویق کشانده است.
پیش‌بینی می‌شود با اعمال استانداردهای جدید مدنظر بانک مرکزی، بیشتر بانک‌ها با تعدیلات منفی قابل توجه در سود عملکردشان مواجه شوند. کارشناسان بازار سرمایه هشدار می‌دهند سهامداران خرد به‌عنوان بزرگ‌ترین قربانیان توقف طولانی‌مدت نماد بانک‌ها در بورس، با بلوکه شدن پول و سرمایه‌شان، سرگردان و دلسرد شده و در نهایت از بازار سرمایه فراری خواهند شد.
طبق اطلاعات موجود نماد بانک صادرات از 24تیر، نماد بانک ملت از 28تیر، نماد بانک تجارت از 29تیر و نماد پست بانک از 2شهریور بسته شده است این چهار بانک با ارزش بازاری معادل 206هزار میلیارد ریال، 6درصد از کل ارزش بورس را تشکیل می‌دهند. در فرابورس نیز نماد بانک دی از 29تیر، نماد بانک گردشگری از 24مرداد و نماد بانک ایران‌زمین از 27اردیبهشت‌ماه متوقف شده است. ارزش سهام بانک‌های متوقف شده در فرابورس هم 20هزار میلیارد ریال معادل5درصد از کل ارزش این بازار است. در این میان اخیرا هم نماد بانک‌های پاسارگاد، اقتصادنوین و حکمت نیز متوقف شده‌اند.
در این میان فعالان بازارسرمایه معتقدند ماجرای توقف معاملات سهام بانک‌ها وجه دیگری هم دارد و آن بی‌توجهی بانک مرکزی به یکسری موضوعات اساسی است. آنها می‌گویند چگونه است که بانک مرکزی حواسش به سپرده‌گذاران هست اما به منافع سهامداران توجهی نمی‌کند؟ چرا بانک‌ها به سپرده‌گذاران سود بالا می‌دهند و حتی دراین زمینه باهم رقابت هم می‌کنند اما به وقت برگزاری مجامع عمومی زیان اعلام می‌کنند؟ پس در شرایطی که بانک‌ها با زیان سنگین مواجه هستند، سودهای پرداختی به سپرده‌گذاران از کجا می‌آید؟ مسئولان بانک مرکزی تاکنون در برابر این پرسش‌ها و پرسش‌های مشابه سکوت پیشه کرده‌اند.
فعالان بازارسرمایه معتقدند مسئولان بانک مرکزی بدترین زمان و شیوه را برای اجرای خواسته‌های خود انتخاب کرده‌اند. آنها معتقدند بانک مرکزی می‌توانست ماه‌ها قبل از برگزاری مجمع سالانه بانک‌ها و هنگام انتشار گزارش عملکرد میاندوره‌ای آنها در بورس، خواسته‌های خود را مطرح کند. از سوی دیگر با توجه به بروز اختلاف نظر آشکار بانک مرکزی با وزارت اقتصاد و سازمان حسابرسی در نحوه گزارش‌دهی بانک‌ها، نهاد ناظر بازار پول می‌توانست، از ابزارهای دیگری برای اعمال نظارت بهره‌گیرد و موجب حبس طولانی مدت پول سرمایه‌گذاران در سهام بانک‌ها نشود.
هفته گذشته، پس از آنکه بانک مرکزی تحت فشار سهامداران بانک‌ها به‌عنوان نهاد ناظر بازارپول اعلام کرد هیچ مانعی بر سر راه بازگشایی نماد بانک‌ها در بورس و فرابورس ایجاد نخواهد کرد، عملا توپ به زمین سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر بازارسرمایه افتاد، تا گام نهایی را برای گشایش نماد بانک‌ها در بازارسهام بردارد. حال در میانه چنین جوی، اخبار دریافتی حاکی است روز یکشنبه مدیران و معاونان بانک‌های ملت، تجارت و صادرات و پست‌بانک به خیابان ملاصدرا محل استقرار سازمان بورس رفتند تا در جلسه‌ای با حضور رئیس و معاونان این سازمان راهی برای باز شدن گره سهام بانک‌ها پیدا کنند.
گزارش‌های دریافتی نشان می‌دهد در جلسه مشترک سازمان بورس و بانک‌ها، هر یک از مدیران بانک‌ها در مورد تکالیف بانک مرکزی توضیحاتی دادند و در این میان برخی مدیران بانک‌ها با درخواست‌های بانک مرکزی موافق و برخی دیگر تکالیف بانک مرکزی را قبول نداشتند.در این نشست برخی مدیران بانک‌ها اعلام کردند طبق مصوبه مجمع بانک‌های ملت، تجارت و پست بانک باید موضوع ذخایر اعلام شده در گزارش بانک مرکزی از طریق تعامل، حل و فصل شود. ضمن اینکه اعلام شد در مجمع عمومی بانک صادرات هم که پنجشنبه هفته آینده برگزار خواهد شد همین موضوعات مورد تأکید قرار خواهد گرفت.
مدیران بانک‌ها در گفت‌وگو با مسئولان سازمان بورس تأکید کردند یکی از درخواست‌های مهم بانک مرکزی، روشن کردن میزان مطالبات بانک‌ها از دولت است درحالی‌که به‌نظر می‌رسد دولت در کوتاه‌مدت از امکان تسویه بدهی‌هایش به بانک‌ها برخوردار نیست.
پس از طرح این مباحث، مسئولان سازمان بورس ضمن تأکید دوباره بر تداوم توقف معاملات سهام بانک‌ها در شرایط فعلی، از مدیران بانک‌های ملت، تجارت، صادرات و پست بانک خواستند در روزهای آینده توضیحات مکتوب خود را درباره این ماجرا به سازمان بورس ارائه کنند. در پایان مقرر شد بانک‌ها در گزارش خود به سازمان بورس درباره تکالیف مدنظر بانک مرکزی و تأیید یا رد ارقام اعلام شده توضیح دهند تا سهامداران از آخرین وضعیت آنها مطلع شوند.